Potencjał gospodarczy Trójmorza



W ciągu ostatnich 15 lat kraje Trójmorza prężnie się rozwijały. Państwa te zaliczano do najbardziej dynamicznie wzrastających regionów Unii Europejskiej, ponieważ utrzymywała się w nich wyższa dynamika wzrostu niż średnia dla wspólnoty (wyjątek stanowiła Chorwacja).

Sytuację Trójmorza w Unii Europejskiej wzmocniły dobre wyniki ekonomiczne krajów, poprawiając ich rangę we wspólnocie. W 2004 roku Trójmorze wytwarzało 15,2% PKB Unii Europejskiej, a w 2018 r. odsetek unijnego PKB generowanego przez ten region wzrósł do 19,1%. Tendencja wzrostowa utrzymywała się nawet w okresie kryzysu finansowego w latach 2008-2009. Trójmorze dowiodło wtedy, że jego fundamenty makroekonomiczne są bardzo trwałe i po krótkotrwałej recesji są w stanie szybko wrócić do dynamicznego wzrostu gospodarczego.

Kluczowym źródłem stabilności makroekonomicznej krajów Trójmorza była koncentracja na produkcji przemysłowej. Wśród 10 państw Unii Europejskiej o najwyższym udziale wartości dodanej generowanej w PKB przez przemysł jest 8 państw Trójmorza. W krajach tej inicjatywy średni udział wartości dodanej generowanej przez produkcję przemysłową do PKB wynosił 16,7%, a w całej UE zaledwie 13%. Państwa Trójmorza zdołały oprzeć się powszechnemu dla wielu wysoko rozwiniętych państw trendowi deindustrializacji. Przyczyniło się to do tego, że kilkanaście lat po przystąpieniu do wspólnoty stały się istotnym centrum przemysłowym całej UE.

Rozwój potencjału gospodarczego Trójmorza nie udałby się bez silnych powiązań handlowych z największymi gospodarkami Unii Europejskiej. Szczególną uwagę zwraca znaczenie wymiany z Trójmorzem dla niemieckiej gospodarki. Wiąże się to z powiązaniami inwestycyjnymi sektora motoryzacyjnego. Wiele niemieckich koncernów samochodowych ma fabryki w państwach Trójmorza, w których najczęściej produkowane są komponenty i tańsze modele aut. Dzięki inwestycjom niemieckich koncernów motoryzacyjnych na obszarze zachodnio-południowej Polski, Czech, Słowacji, Węgier i zachodniej Rumunii ukształtował się klaster niemieckośrodkowoeuropejskiego łańcucha dostaw (MFW 2013). Duży udział Trójmorza w handlu zagranicznym Rosji wynika z uzależnienia regionu Europy Środkowej od nośników energetycznych z Rosji. Poza tym można zauważyć, że region Trójmorza nie posiada silnych powiązań handlowych z krajami bardziej odległymi i z mniejszym udziałem produkcji przemysłowej w PKB. Jest to kwestia niższego zaangażowania inwestorów tych państw w regionie Europy Środkowej oraz niedostatecznych możliwości zaoferowania atrakcyjnych produktów przez kraje Trójmorza w związku z bardzo konkurencyjnym rynkiem Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Konkurencja na tych rynkach wymaga innowacyjności, a także ogromnych możliwości organizacyjnych i logistycznych. Wysoki poziom industrializacji regionu Trójmorza nie znaczy jednak, że państwa inicjatywy zaniedbują inne dziedziny aktywności ekonomicznej.

Źródło: "W kierunku budowy bliższych powiązań. Trójmorze jako obszar gospodarczy", Polski Instytut Ekonomiczny

Czytaj więcej