Trójmorze 2021 – najważniejsze wydarzenia
03 stycznia 2022
Rok 2021, pomimo trwającej pandemii, obfitował w wydarzenia na scenie międzynarodowej. Był to również ważny rok dla państw Inicjatywy Trójmorza (3SI) powołanej formalnie do życia w 2016 roku na szczycie w Dubrowniku.
Dzień przyjaźni polsko-węgierskiej
23 marca obchodzony jest dzień przyjaźni polsko – węgierskiej. W tym roku Andrzej Duda i János Áder mieli spotkać się symbolicznie w Bochni, jednak sytuacja pandemiczna sprawiła, że prezydenci odbyli ze sobą rozmowę telefoniczną, podczas której poruszyli kwestie m.in. obostrzeń związanych z koronawirusem, wzmacniania współpracy gospodarczej, czy wskazywali na rolę, jaką odgrywają kontakty między tymi państwami w innych formatach międzynarodowych. Podkreślona została nie tylko działalność w ramach Grupy Wyszehradzkiej, lecz także Inicjatywy Trójmorza. Prezydenci poruszyli kwestię współpracy regionalnej oraz w ramach organizacji międzynarodowych. Zwrócili uwagę na Szczyt Inicjatywy Trójmorza, który odbędzie się latem w bułgarskiej Sofii. Andrzej Duda i János Áder wskazali też na rolę Grupy Wyszehradzkiej w regionie. Zgodzili się, że V4 to „jeden z filarów polityki regionalnej zarówno Polski, jak i Węgier”, wzmacniający więzi pomiędzy Warszawą a Budapesztem.
Szczyt krajów 3SI w Sofii
W dniach 8-9 lipca w Sofii odbył się VI szczyt Inicjatywy Trójmorza. Poza kwestiami biznesowymi rozmawiano także o ważnych z perspektywy Polski zagadnieniach dotyczących budowy sieci komunikacyjnej (m.in. Via Carpatia) czy podniesionym przez stronę estońską planie budowy wspólnego systemu cyberbezpieczeństwa. Ważnym elementem poruszanym w prezydenckim panelu było stanowisko państw Trójmorza wobec współpracy z państwami Bałkanów Zachodnich oraz Partnerstwem Wschodnim. Prezydent Estonii podkreśliła znaczenie współpracy pomiędzy Inicjatywą Trójmorza a tymi dwoma regionami, które są finansowane z funduszu tej inicjatywy. Jednakże w celu usprawnienia współpracy z takimi państwami jak Mołdawia, Ukraina czy Macedonia Północna powinien powstać oddzielny fundusz, który finansowałby różne projekty w sąsiedztwie Trójmorza.
Szczyt batumski
Lipiec przyniósł także rozwój współpracy w ramach zawiązanego 17 maja 2021 roku ,,stowarzyszonego trio”, czyli nowego formatu dyplomatycznego Mołdawii, Ukrainy oraz Gruzji. 19 lipca w nadmorskim kurorcie Batumi w Gruzji odbyło się spotkanie przedstawicieli tych państw, podczas którego podpisano deklarację w sprawie integracji europejskiej. Deklaracja określa układy o stowarzyszeniu z UE jako kluczowe plany reform, a ich dalsze wdrażanie jest podstawą wzmocnienia stowarzyszenia politycznego i dalszego pogłębiania integracji gospodarczej i sektorowej trzech stowarzyszonych partnerów z UE[4]. W szczycie uczestniczył także przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel. Spotkanie tych państw, a także ich współpraca jest bardzo ważna dla krajów Inicjatywy Trójmorza ze względu na położenie jak i kontakty pomiędzy 3SI a stowarzyszonym trio. Mołdawia i Ukraina w szczególności są zainteresowane przystąpieniem do Trójmorza, więc wszelkie chęci integracji z ich stron są wyraźnym wskaźnikiem nastrojów i potencjalnych kierunków budowania współpracy. Działalność państw trio można formatowo porównać do Grupy Wyszehradzkiej w wersji 2.0 lub widzieć w niej reformę Partnerstwa Wschodniego
Kryzys migracyjny
Niezwykle ważnym problemem, mającym wpływ na wiele państw Trójmorza, jest kryzys migracyjny, który zdominował dyskurs informacyjny na przełomie jesieni i zimy 2021 roku. Już w lipcu 2021, nielegalnych przekroczeń granicy białorusko-litewskiej było kilkadziesiąt razy więcej niż zwykle. Jesienią imigranci masowo byli kierowani przez białoruskie służby specjalne na granicę z Polską. Największe napięcie na granicy polsko-białoruskiej nastąpiło w październiku−listopadzie 2021 roku. Kryzys, sprowokowany i kontrolowany przez służby specjalne Białorusi, stał się instrumentem Alaksandra Łukaszenki do wywołania napięcia na granicach z UE, w odpowiedzi na wprowadzone sankcje.
Zmiany w rządach
Rok 2021 to także zmiany osobowe w istotnych dla państw Inicjatywy Trójmorza krajach. Warto wspomnieć o Austrii i Czechach, a także i Niemczech. W Austrii, Sebastian Kurz – poprzedni kanclerz nazywany ,,złotym dzieckiem polityki” zrezygnował z pełnienia tej funkcji po tym, jak pojawiły się podejrzenia o korupcję z jego udziałem. Kurz odszedł zupełnie z polityki, deklarując chęć zajęcia się rodziną. Po tej deklaracji jego następca, Alexander Schallenberg stojący wcześniej na czele resortu spraw zagranicznych zdecydował się odejść, a na początku grudnia 2021 zastąpił go minister spraw wewnętrznych, Karl Nehammer. Jest to istotne, biorąc pod uwagę deklaracje prezydenta Austrii – Alexander Van der Bellena o chęci współpracy w formacie Trójmorza. Rozwój Inicjatywy Trójmorza, jeśli chodzi o powstanie niezbędnej infrastruktury na osi Północ-Południe przez Europę Środkową, może być wyłącznie w naszym interesie – mówił Alexander Van der Bellen. Zapowiedział, że Wiedeń „z większym zainteresowaniem” podchodzić do Trójmorza „niż to miało miejsce jeszcze dwa lata temu”.
Z kolei w Czechach pierwszy raz po 1989 roku do sejmu nie weszła żadna partia komunistyczna. Na czele nowego rządu stanął Petr Fiala z Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS). Gabinet wyznaczył sobie 12 priorytetów, w tym spójność regionalna. Forami współpracy międzynarodowej mają być również – wymienione w umowie koalicyjnej z nazwy – Grupa Wyszehradzka i Inicjatywa Trójmorza, co zwiastuje otwartość na współpracę regionalną. W świetle ostatnich wydarzeń na granicach polsko- i litewsko-białoruskiej należy zauważyć, że czeski rząd oczekuje od Brukseli skutecznej ochrony zewnętrznych granic UE. Pomóc w tym ma walka z przemytnikami ludzi, skuteczna polityka odsyłania imigrantów oraz rozwiązywanie problemów migracyjnych w państwach pochodzenia i tranzytu imigrantów. Relacja Warszawa-Praga wciąż jest utrudniona ze względu na konflikt związany z kopalnią Turów, ale oba kraje mają świetne stosunki bilateralne i dążą do rozwiązania problemu. Oprócz tego rządy w Pradze i Warszawie mają podobne wizje kooperacji w ramach V4 i Unii Europejskiej.
W Niemczech natomiast nastąpiła zmiana świateł – tak też bowiem nazwana jest nowa koalicja rządząca, składająca się z SPD, czyli socjaldemokratów, FDP – liberałów – oraz zielonych. Angela Merkel, zasiadająca w fotelu kanclerz Niemiec od 16 lat, przeszła na polityczną emeryturę, a jej miejsce zajął Olaf Scholz z SPD. Od władzy odsunięta została chadecja. Tak duża zmiana w państwie stanowiącym filar Unii Europejskiej będzie bez wątpienia miała wpływ na rozwój Inicjatywy Trójmorza. Federacyjne spojrzenie nowego rządu podniesie potrzebę budowania dialogu między państwami dwudziestki siódemki. (źródło: trimarium.pl)
Czytaj więcej
WSCHODNIEGO KONGRESU MŁODYCH LIDERÓW
08 lipca 2024
25 czerwca 2024
25 czerwca 2024
11 czerwca 2024
04 czerwca 2024
28 maja 2024
16 maja 2024
10 maja 2024
13 marca 2024