Kraje związkowe, obwody, komitaty. Jak wygląda podział administracyjny regionu Trójmorza? By posługiwać się tymi samymi obszarami terytorialnymi w badaniach statystycznych, Unia Europejska wprowadziła w 2003 roku wspólną klasyfikację Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS - Nomenclature of Territorial Units for Statistics). Podział NUTS składa się z trzech poziomów: NUTS 1, NUTS 2 i NUTS 3. Dwa ostatnie obszary służą do oceny spełniania kryteriów do wsparcia w ramach polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Na poziomie NUTS 2 udziela się pomocy obszarom problemowym o niskim poziomie rozwoju, a na poziomie NUTS 3 obszarom, które potrzebują restrukturyzacji oraz regionom przygranicznym. Jednocześnie w każdym państwie jednostki administracyjne nazywają się inaczej, mają różną wielkość i różne kompetencje.

Austria dzieli się na 9 krajów związkowych tzw. Bundeslandów: Burgenland, Karyntia, Dolna Austria, Górna Austria, Salzburg, Styria, Tyrol, Vorarlberg, Wiedeń – jest to podział odpowiadający unijnemu NUTS 2. Kraje związkowe składają się z miast statuarnych i powiatów. Wyjątkiem jest Wiedeń, który dzieli się na dzielnice.

Podstawowy podział Bułgarii to poziom NUTS 3 – 28 obwodów, które mają nazwy takie same jak ich stolice. 26 spośród nich to: Błagojewgrad, Burgas, Chaskowo, Dobricz, Gabrowo, Jamboł, Kiustendił, Kyrdżali, Łowecz, Montana, Pazardżik, Pernik, Plewen, Płowdiw, Razgrad, Ruse, Silistra, Sliwen, Smolan, Stara Zagora, Szumen, Tyrgowiszte, Warna, Wielkie Tyrnowo, Widyń, Wraca. Ostatnie dwa to Sofia i obwód sofijski, ponieważ stolica Bułgarii jest też miastem wydzielonym i stanowi osobny obwód.

Kolejne państwo Inicjatywy Trójmorza to Chorwacja. Do roku 2014 roku kraj ten nie brał udziału w klasyfikacji NUTS. Obecnie Chorwacja podzielona jest na 20 żupanii i jedno miasto wydzielone – Zagrzeb i jest to poziom NUTS 3. Nazwy żupanii przedstawiają się następująco: bielowarsko-bilogorska, brodzko-posawska, zadarska, krapińsko-zagorska, sisacko-moslawińska, karlowacka, varażdińska, kopriwnicko-kriżewczyńska, primorsko-gorska, licko-seńska, virowiticko-podrawska, pożedzko-slawońska, osijecko-barańska, szybenicko-knińska, vukowarsko-srijemska, splicko-dalmatyńska, istryjska, dubrownicko-neretwiańska, medzimurska, zagrzebska.

Podział administracyjny Czech obejmuje na poziomie NUTS 3 tzw. czeskie kraje, czyli kraje samorządowe, których jest 13, a czternastą jednostkę stanowi miasto wydzielone Praga. Kraje samorządowe Czech to: środkowoczeski, południowoczeski, pilzneński, karlowarski, ustecki, liberecki, hradecki, pardubicki, Wysoczyna, południowomorawski, ołomuniecki, zliński morawsko-śląski.

Innym przypadkiem jest Estonia, której lokalnymi jednostkami administracyjnymi jest 15 prowincji, jednak w klasyfikacji NUTS 3 Estonia ma tylko 5 obszarów. Wynika to z tego, że tylko dwie prowincje stanowią samodzielnie jednostki rzędu NUTS 3. Są to Põhja-Eesti oraz Kirde-Eesti. Pozostałe regiony zostały połączone w grupy. Z trzech prowincji składa się region Kesk-Eesti, z czterech region zachodni, a z sześciu region południowy.

Nasz wschodni sąsiad – Litwa – ma 10 jednostek NUTS 3 i są to okręgi: kłajpedzki, kowieński, mariampolski, olicki, poniewieski, szawelski, tauroski, telszański, uciański, wileński.

Z kolei Łotwa to pojedynczy region NUTS 2 z pięcioma regionami statystycznymi na poziomie NUTS 3: Kurzeme, Łatgalia, Ryga, Vidzeme i Zemgale. Region NUTS 3 w Rydze jest podzielony na dwa regiony planistyczne - miasto Rygę i Rygę region -Pieriga, czyli de facto na poziomie NUTS 3 jest 6 regionów.

Najbardziej oczywista jest klasyfikacja NUTS dla Polski. Na poziomie NUTS 2 jest to 17 jednostek, czyli naturalnie województw: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, opolskie, podkarpackie, podlaskie, pomorskie, śląskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Dodatkowo 17 obszarem jest warszawski stołeczny wydzielony z mazowieckiego.

Podział administracyjny Rumunii uchodzi za prostszy niż w pozostałych krajach Inicjatywy Trójmorza. Na poziomie NUTS 2 jest to 8 regionów rozwoju. Tę prostotę widać też po ich nazwach: Bukareszt-Ilfov, Centralny, Południowy, Południowo-wschodni, Południowo-zachodni, Północno-wschodni, Północno-zachodni oraz Zachodni.

Kolejnym państwem, którego jednostki administracyjne to kraje, jest Słowacja. Kraje to podział w ramach NUTS 3 i jest ich 8: bratysławski, trnawski, trenczyński, nitrzański, żyliński, bańskobystrzycki, preszowski, koszycki.

Podobnie jak w Estonii sytuacja ma się w Słowenii. Lokalne jednostki administracyjne to gminy. 212 gmin Słowenii jest jednak zgrupowane w 12 regionów w ramach klasyfikacji NUTS 3. Należą do nich regiony w Słowenii wschodniej: Mura, Drava, Karyntia, Savinja, Centralna Sawa, Dolna Sawa, Słowenia Południowo-Wschodnia, Littoral, a także Słowenii Zachodniej: Centralna Słowenia, Górna Kraina, Gorizia, Region Przybrzeżno-krasowy.

Wspomniane na początku komitaty to jednostki administracyjne Węgier, które należą do poziomu NUTS 3 i na Węgrzech jest ich 20. Ich specyficzne nazwy to: Budapeszt, Bács-Kiskun, Baranya, Békés, Borsod-Abaúj-Zemplén, Csongrád, Fejér, Győr-Moson-Sopron, Hajdú-Bihar, Heves, Jász-Nagykun-Szolnok, Komárom-Esztergom, Nógrád, Pest, Somogy, Szabolcs-Szatmár-Bereg, Tolna, Vas, Veszprém, Zala.

Jak widać na przykładzie państw Trójmorza, podział statystyczny NUTS niekoniecznie odpowiada podziałowi administracyjnemu kraju. Jest tak w przypadku Estonii, Łotwy czy Słowenii. Za podstawowy cel klasyfikacji NUTS uchodzi rozwiązanie problemu niejednorodności  podziałów administracyjnych państw i nieuniknionych zmian tych podziałów, przez co porównywanie danych statystycznych jest narażone na niedokładność.