Podział administracyjny państw Inicjatywy Trójmorza
29 czerwca 2021
Kraje związkowe, obwody, komitaty. Jak wygląda podział administracyjny regionu Trójmorza? By posługiwać się tymi samymi obszarami terytorialnymi w badaniach statystycznych, Unia Europejska wprowadziła w 2003 roku wspólną klasyfikację Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS - Nomenclature of Territorial Units for Statistics). Podział NUTS składa się z trzech poziomów: NUTS 1, NUTS 2 i NUTS 3. Dwa ostatnie obszary służą do oceny spełniania kryteriów do wsparcia w ramach polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Na poziomie NUTS 2 udziela się pomocy obszarom problemowym o niskim poziomie rozwoju, a na poziomie NUTS 3 obszarom, które potrzebują restrukturyzacji oraz regionom przygranicznym. Jednocześnie w każdym państwie jednostki administracyjne nazywają się inaczej, mają różną wielkość i różne kompetencje. Austria dzieli się na 9 krajów związkowych tzw. Bundeslandów: Burgenland, Karyntia, Dolna Austria, Górna Austria, Salzburg, Styria, Tyrol, Vorarlberg, Wiedeń – jest to podział odpowiadający unijnemu NUTS 2. Kraje związkowe składają się z miast statuarnych i powiatów. Wyjątkiem jest Wiedeń, który dzieli się na dzielnice. Podstawowy podział Bułgarii to poziom NUTS 3 – 28 obwodów, które mają nazwy takie same jak ich stolice. 26 spośród nich to: Błagojewgrad, Burgas, Chaskowo, Dobricz, Gabrowo, Jamboł, Kiustendił, Kyrdżali, Łowecz, Montana, Pazardżik, Pernik, Plewen, Płowdiw, Razgrad, Ruse, Silistra, Sliwen, Smolan, Stara Zagora, Szumen, Tyrgowiszte, Warna, Wielkie Tyrnowo, Widyń, Wraca. Ostatnie dwa to Sofia i obwód sofijski, ponieważ stolica Bułgarii jest też miastem wydzielonym i stanowi osobny obwód. Kolejne państwo Inicjatywy Trójmorza to Chorwacja. Do roku 2014 roku kraj ten nie brał udziału w klasyfikacji NUTS. Obecnie Chorwacja podzielona jest na 20 żupanii i jedno miasto wydzielone – Zagrzeb i jest to poziom NUTS 3. Nazwy żupanii przedstawiają się następująco: bielowarsko-bilogorska, brodzko-posawska, zadarska, krapińsko-zagorska, sisacko-moslawińska, karlowacka, varażdińska, kopriwnicko-kriżewczyńska, primorsko-gorska, licko-seńska, virowiticko-podrawska, pożedzko-slawońska, osijecko-barańska, szybenicko-knińska, vukowarsko-srijemska, splicko-dalmatyńska, istryjska, dubrownicko-neretwiańska, medzimurska, zagrzebska. Podział administracyjny Czech obejmuje na poziomie NUTS 3 tzw. czeskie kraje, czyli kraje samorządowe, których jest 13, a czternastą jednostkę stanowi miasto wydzielone Praga. Kraje samorządowe Czech to: środkowoczeski, południowoczeski, pilzneński, karlowarski, ustecki, liberecki, hradecki, pardubicki, Wysoczyna, południowomorawski, ołomuniecki, zliński morawsko-śląski. Innym przypadkiem jest Estonia, której lokalnymi jednostkami administracyjnymi jest 15 prowincji, jednak w klasyfikacji NUTS 3 Estonia ma tylko 5 obszarów. Wynika to z tego, że tylko dwie prowincje stanowią samodzielnie jednostki rzędu NUTS 3. Są to Põhja-Eesti oraz Kirde-Eesti. Pozostałe regiony zostały połączone w grupy. Z trzech prowincji składa się region Kesk-Eesti, z czterech region zachodni, a z sześciu region południowy. Nasz wschodni sąsiad – Litwa – ma 10 jednostek NUTS 3 i są to okręgi: kłajpedzki, kowieński, mariampolski, olicki, poniewieski, szawelski, tauroski, telszański, uciański, wileński. Z kolei Łotwa to pojedynczy region NUTS 2 z pięcioma regionami statystycznymi na poziomie NUTS 3: Kurzeme, Łatgalia, Ryga, Vidzeme i Zemgale. Region NUTS 3 w Rydze jest podzielony na dwa regiony planistyczne - miasto Rygę i Rygę region -Pieriga, czyli de facto na poziomie NUTS 3 jest 6 regionów. Najbardziej oczywista jest klasyfikacja NUTS dla Polski. Na poziomie NUTS 2 jest to 17 jednostek, czyli naturalnie województw: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, opolskie, podkarpackie, podlaskie, pomorskie, śląskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Dodatkowo 17 obszarem jest warszawski stołeczny wydzielony z mazowieckiego. Podział administracyjny Rumunii uchodzi za prostszy niż w pozostałych krajach Inicjatywy Trójmorza. Na poziomie NUTS 2 jest to 8 regionów rozwoju. Tę prostotę widać też po ich nazwach: Bukareszt-Ilfov, Centralny, Południowy, Południowo-wschodni, Południowo-zachodni, Północno-wschodni, Północno-zachodni oraz Zachodni. Kolejnym państwem, którego jednostki administracyjne to kraje, jest Słowacja. Kraje to podział w ramach NUTS 3 i jest ich 8: bratysławski, trnawski, trenczyński, nitrzański, żyliński, bańskobystrzycki, preszowski, koszycki. Podobnie jak w Estonii sytuacja ma się w Słowenii. Lokalne jednostki administracyjne to gminy. 212 gmin Słowenii jest jednak zgrupowane w 12 regionów w ramach klasyfikacji NUTS 3. Należą do nich regiony w Słowenii wschodniej: Mura, Drava, Karyntia, Savinja, Centralna Sawa, Dolna Sawa, Słowenia Południowo-Wschodnia, Littoral, a także Słowenii Zachodniej: Centralna Słowenia, Górna Kraina, Gorizia, Region Przybrzeżno-krasowy. Wspomniane na początku komitaty to jednostki administracyjne Węgier, które należą do poziomu NUTS 3 i na Węgrzech jest ich 20. Ich specyficzne nazwy to: Budapeszt, Bács-Kiskun, Baranya, Békés, Borsod-Abaúj-Zemplén, Csongrád, Fejér, Győr-Moson-Sopron, Hajdú-Bihar, Heves, Jász-Nagykun-Szolnok, Komárom-Esztergom, Nógrád, Pest, Somogy, Szabolcs-Szatmár-Bereg, Tolna, Vas, Veszprém, Zala. Jak widać na przykładzie państw Trójmorza, podział statystyczny NUTS niekoniecznie odpowiada podziałowi administracyjnemu kraju. Jest tak w przypadku Estonii, Łotwy czy Słowenii. Za podstawowy cel klasyfikacji NUTS uchodzi rozwiązanie problemu niejednorodności podziałów administracyjnych państw i nieuniknionych zmian tych podziałów, przez co porównywanie danych statystycznych jest narażone na niedokładność.
Czytaj więcej
WSCHODNIEGO KONGRESU MŁODYCH LIDERÓW
08 lipca 2024
25 czerwca 2024
25 czerwca 2024
11 czerwca 2024
04 czerwca 2024
28 maja 2024
16 maja 2024
10 maja 2024
13 marca 2024