Największą zmianą w działaniu formatu jest dodanie nowego członka – Grecji. Zgodnie z deklaracją, rozszerzenie formatu trójmorskiego o Grecję ma wzmocnić Inicjatywę i stworzyć nowe możliwości rozwoju gospodarczego oraz budowę infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej na osi północ-południe, a także poprawić spójność w ramach Unii Europejskiej. Grecja, na której terytorium kończy się część szlaków transportowych projektów przedstawionych w ramach inicjatywy, infrastrukturalnie zamyka od południa jej obszar.

W Salonikach ma bowiem kończyć się prowadząca z litewskiej Kłajpedy trasa Via Carpatia, z kolei greckie terminale LNG, w tym w Aleksandropolis, dzięki rozbudowie połączeń gazowych na osi północ–południe mają umożliwić efektywniejszą dywersyfikację źródeł tego surowca.

Dołączenie Grecji jako trzynastego państwa potwierdza ekskluzywny charakter Inicjatywy, współtworzonej tylko przez kraje unijne. Dezaktualizuje również narrację o Inicjatywie jako zrzeszeniu państw, które – z wyjątkiem Austrii – dołączały do UE od 2004 r.

W tym roku Ukraina razem z Mołdawią uzyskały status państwa stowarzyszonego, co umożliwia udział w aktywnościach Inicjatywy, w tym w projektach. We wspólnej deklaracji członkowie Inicjatywy ponownie potępili agresję Rosji, podkreślając konieczność wycofania jej sił z terytorium Ukrainy. Zadeklarowali jednocześnie udział w odbudowie Ukrainy i wysiłki w tym celu na unijnym oraz międzynarodowym poziomie. Okazją do przypomnienia o wpływie wojny na debatę regionalną było także zdalne wystąpienie prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

Inicjatywa Trójmorza pozostaje formą skupioną na rozwoju infrastruktury regionalnej. Chociaż kraje Trójmorza wydały 80 miliardów euro na projekty infrastrukturalne w latach 2018–2021, brane były pod uwagę głównie priorytety krajowe i fundusze unijne. Dlatego też, aby uwiarygodnić inicjatywę, konieczne jest zwiększenie dynamiki rozbudowy powiązań infrastrukturalnych tworzonych dzięki jej wsparciu. Aby to osiągnąć konieczne jest zaangażowanie zarówno sektora prywatnego, jak i państw członkowskich (Czechy, Słowacja i Austria w dalszym ciągu wstrzymują się z przystąpieniem do Funduszu Trójmorza). Gotowość do rezygnacji z importu rosyjskich surowców zwiększa potencjalne znaczenie współpracy energetycznej w ramach Inicjatywy.

Szczyt w Bukareszcie charakteryzuje się także szerokim udziałem partnerów, takich jak Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Komisja Europejska, Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Po raz pierwszy w dyskusjach wzięli udział przedstawiciele Japonii, Francji, Wielkiej Brytanii i Turcji. Po szczycie po raz piąty odbyło się Forum Biznesu Inicjatywy Trójmorza. Dowodem instytucjonalizacji Trójmorza była zapowiedź utworzenia stowarzyszenia przedsiębiorców i pracodawców, które reprezentowałoby ich interesy m.in. na wniosek Polski, Bułgarii, Litwy i Rumunii przed instytucjami UE. Ogłoszono także utworzenie Funduszu Innowacji Trójmorza, drugiego instrumentu finansowego Inicjatywy.

Podsumowując, tegoroczny Szczyt Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie przyniósł wiele ważnych zmian w inicjatywie oraz potwierdził, że Rumunia zamierza odgrywać centralną rolę w tym formacie. To dobra wiadomość zwłaszcza dla Polski, która dotychczas wykazywała się największym zaangażowaniem jako największy kraj w regionie i założyciel inicjatywy. W wielu innych krajach uczestnictwo jest niskie, ale wzrasta z każdym szczytem, albo ze względu na zmianę priorytetów politycznych, albo z powodu rosnącego zainteresowania firm w danym kraju regionalnymi możliwościami biznesowymi.

Litwa przejęła prezydencję w Inicjatywie Trójmorza od Rumunii i będzie gospodarzem kolejnego szczytu i forum biznesowego w 2024 roku.